Osiąganie celów często zależy od jednego, często pomijanego czynnika. Jeśli wciąż masz problem z ukończeniem wszystkiego co sobie zaplanowałeś, na pewno nie słyszałeś jeszcze o efekcie Zeigarnik.
Wysłane dnia 2011, May 04
W teorii, aby osiągnąć wyznaczony cel potrzebne są 2 rzeczy. Plan i konsekwencja w jego wykonaniu. W praktyce, często okazuje się , że to jednak za mało. Że czegoś brakuje. Jest chęć, jest motywacja, jest plan. A nie ma efektów. Dlaczego?
Załóżmy, że mamy dobry plan i jesteśmy bardzo zdeterminowani, by wdrożyć go w życie, a mimo to, nie potrafimy ruszyć z miejsca. Odwlekamy. Wiemy co robić, a nie robimy nic. Siły bezwładu, prokrastynacja, jak zwał tak zwał. Coś nas wstrzymuje i nie pozwala ruszyć z miejsca, cel staje się coraz bardziej nieosiągalny.
Okazuje się, że bardzo często już na samym starcie napotykamy przeszkodę, przez którą wiele projektów nigdy nie zostało zrealizowanych. Jaką? I co mają z tym wspólnego wiedeńscy kelnerzy?
Prokrastynacja i efekt Zeigarnik
Rosyjska psycholog, Bluma Zeigarnik, czekając na zamówiony posiłek w wiedeńskiej restauracji obserwowała przy okazji bardzo ciekawe zjawisko, na jakie zwrócił jej uwagę jej nauczyciel, profesor psychologii Kurt Lewin.
Otóż kelnerzy dużo lepiej pamiętali treść zamówień, które jeszcze nie były zrealizowane, niż te, które już obsłużyli. Tak jakby po przyniesieniu klientowi zamówionych dań, cała pamięć dotycząca już ukończonego zamówienia wyparowywała im z głowy. Krótko mówiąc – kelner pamięta, że od pół godziny czekasz na kotlety, ale dawno już zapomniał o 15 piwach, które w międzyczasie przyniósł dwóm pasibrzuchom obok.
Zeigarnik postanowiła sprawdzić o co w tym chodzi. Dała ludziom na uczelni kilkanaście prostych zadań do wykonania. Od czasu do czasu przerywała im a potem sprawdzała co pamiętają z tego co robili. Okazało się, że mniej więcej 2 x więcej jej studenci zapamiętali z tego, przy czym Zeigarnik im przerywała niż z tego, co zrobili gdy nikt im nie przeszkadzał. A przecież powinno być odwrotnie? Dlaczego upierdliwy, przeszkadzający co chwila natręt sprawia, że lepiej pamiętamy czym się zajmujemy? Powinno być odwrotnie? Ale to jeszcze nic…
W latach osiemdziesiątych wykonano kolejne doświadczenie. Kenneth McGraw dał ludziom na swojej uczelni do rozwiązania naprawdę skomplikowaną łamigłówkę. Zanim ktokolwiek zdążył ją rozwiązać, powiedział im, że doświadczenie się skończyło i że mogą już robić co chcą. Okazało się, że 90% z nich, wciąż pracowało nad rozwiązaniem, tyle że już z własnej woli. Czyli?
Rozwiązywali trudne zadanie, chociaż wcale nie musieli tego robić!
Ale co to ma wspólnego z prokrastynacją i osiąganiem celów?
Zastanów się nad tym jeszcze raz. Dlaczego ludzie w tym doświadczeniu chcieli doprowadzić sprawę do końca? Dlaczego kelner wciąż pamięta o Twoim kotlecie?
Bo chcą skończyć to co zaczęli! Aby skończyć musisz po prostu zacząć.
90% ludzi z doświadczenia miało tak silne postanowienie ukończenia zadania, dlatego, że już się mocno w nie zaangażowali. Mimo, że robią coś, co tak naprawdę ma dla nich niewielkie znaczenie. Rozwiązanie jakiegoś testu, czy łamigłówki, gdy się wcale nie musi tego robić – zawracałbyś sobie tym w ogóle głowę, gdybym Cię o to teraz poprosił?
A przecież gdy coś planujemy, gdy wyznaczamy sobie cele, to bardzo, ale to bardzo zależy nam na tym by je osiągnąć. Prokrastynacja najczęściej daje się we znaki gdy mamy przed sobą skomplikowane, złożone zadanie i ogrom tego co mamy do wykonania sprawia, że sami nie wiemy od czego zacząć. Odwlekamy, bo jest tak dużo do zrobienia.
A z badań jednoznacznie wynika – aby przemóc chęć odwlekania i osiągnąć wyznaczone cele – po prostu zacznij. Gdziekolwiek. Kiedykolwiek. Cokolwiek. Nieważne od jak prostej czynności zaczniesz, o ile prowadzi ona Cię do celu, działaj. Niech to będzie najprostsza rzecz, najbardziej trywialna. Po prostu zrób to. Niezależnie od tego, jak wiele jeszcze przed Tobą, nie myśl o tym, weź pierwszą z brzegu, możliwie najprostszą rzecz jaka przychodzi Ci na myśl, a która pchnie Cię choć trochę do przodu i zrób ją. Tak właśnie osiąga się nawet największe cele, tak można pokonać prokrastynację. Zrób cokolwiek.
Gdy naprawdę chcesz coś osiągnąć, masz plan, ale przeraża Cię to jak wiele jest do zrobienia i dlatego prokrastynujesz, odkładasz wciąż wykonanie swojego planu, pamiętaj:
Nie zaczynaj od najtrudniejszego zadania z Twojej listy.
Nie zaczynaj od najważniejszego.
Nie myśl nad tym co powinieneś zrobić najpierw, a co potem
Zrób dosłownie cokolwiek.
Zacznij.
Tagi: produktywność, osiąganie celów, Prokrastynacja, Odwlekanie, efekt Zeigarnik, Psychologia
